Iris ensata 'Azure' - Kosaciec mieczolistny, kosaciec japoński
rodzina: Iridaceae - kosaćcowate
pochodzenie: Azja (Japonia)
strefa mrozoodporności: 3 do 9
stanowisko: słoneczne; wilgotne lub mokre
wysokość: 60-80 cm
kwitnienie: VI-VII

Znane również pod nazwą Iris kaempferii. Gatunek kosaćca dobrze znoszący latem stanowisko mokre, zimą należy mu jednak zapewnić "suche nogi".

Iris ensata 'Gusto' - kosaciec mieczolistny, kosaciec japoński
rodzina: Iridaceae - kosaćcowate
pochodzenie: Azja (Japonia)
strefa mrozoodporności: 4 do 9
stanowisko: słoneczne; wilgotne lub mokre
wysokość: 60-90 cm
kwitnienie: VI-VII

Odmiana 'Gusto' ma wielkie, niebieskie kwiaty. Środek płatków jest biały, u ich nasady znajduje się jeszcze żółta strzałka.

Iris ensata 'Kiri Shigure' - kosaciec mieczolistny, kosaciec japoński
rodzina: Iridaceae - kosaćcowate
pochodzenie: Azja (Japonia)
strefa mrozoodporności: 4 do 9
stanowisko: słoneczne; wilgotne lub mokre
wysokość: 60-80 cm
kwitnienie: VI-VII

Znane również pod nazwą Iris kaempferii. Gatunek kosaćca dobrze znoszący latem stanowisko mokre, zimą należy mu jednak zapewnić "suche nogi".

Iris ensata 'Rakka-No-Utage' - Kosaciec mieczolistny, kosaciec japoński
rodzina: Iridaceae - kosaćcowate
pochodzenie: Azja (Japonia)
strefa mrozoodporności: 3 do 9
stanowisko: słoneczne; wilgotne lub mokre
wysokość: 60-80 cm
kwitnienie: VI-VII

Znane również pod nazwą Iris kaempferii. Gatunek kosaćca dobrze znoszący latem stanowisko mokre, zimą należy mu jednak zapewnić "suche nogi".

Iris ensata 'Wave Action' - Kosaciec mieczolistny, kosaciec japoński
rodzina: Iridaceae
strefa mrozoodporności: 3 do 9
stanowisko: słoneczne; wilgotne lub mokre
wysokość: 80 cm
kwitnienie: VI-VII

Odmiana ’Wave Action’ ma duże kwiaty (18cm średnicy), bladoniebieskie z wyraźnymi białymi żyłkami.

Iris fulva - Kosaciec rdzawy
rodzina: Iridaceae
strefa mrozoodporności: 6 do 9
stanowisko: słoneczne, lekko zacienione; wilgotne, mokre, płytka woda
wysokość: 60-90 cm
kwitnienie: IV-VI

Kosaciec rdzawy pochodzi z Ameryki Północnej (Luizjana i dolina rzeki Missisipi aż po Illinois), jest jednym z "rodziców" kosaćców luizjańskich. Kwiaty w charakterystycznym czerwonobrązowym kolorze nie są duże, a ich dolne płatki opadają - przypominają kwiaty kosaćców syberyjskich.

Iris laeviagata 'Rose Queen', syn. Iris ensata 'Rose Queen' - Kosaciec gładki, kosaciec japoński
rodzina: Iridaceae - kosaćcowate
pochodzenie: Azja (Japonia)
strefa mrozoodporności: 3 do 9
stanowisko: słoneczne; wilgotne lub mokre
wysokość: 60-80 cm
kwitnienie: VI-VII

Odmiana ’Rose Queen’ został wprowadzona na początku XXw. pod niewłaściwą nazwą - Iris laevigata "Rose Queen" i pod taką nazwą do dziś funkcjonuje. Ma wdzięczne jasnoróżowe kwiaty. Dole płatki zwieszają się ku dołowi; u ich nasady wyraźna żółta strzałka.

Iris louisiana 'Ann Chowning' - Kosaciec luizjański
rodzina: Iridaceae
strefa mrozoodporności: 6 do 9
stanowisko: słoneczne; wilgotne, mokre, płytka woda
wysokość: 80-100 cm
kwitnienie: IV-VI

Kosaciec luizjański 'Ann Chowning' ma aksamitnie czerwone kwiaty z żółtą plamą u nasady płatków - takiego koloru brakuje wśród roślin nadwodnych. Odmiana mocna, wysoka.

Iris louisiana 'Sea Wisp' - Kosaciec luizjański
rodzina: Iridaceae
hodowca: Rowland, 1983
strefa mrozoodporności: 6 do 9
stanowisko: słoneczne; wilgotne, mokre, płytka woda
wysokość: 60-90 cm
kwitnienie: VI-VII

Irysy luizjańskie stanowią sporą grupę mieszańców pochodzących m.in.  od Iris fulva, I. giganticaerulea i I. hexagona – kosaćców rodzimych dla południowych stanów USA.

Iris pseudacorus 'Bastard' - Kosaciec żółty
rodzina: Iridaceae - kosaćcowate
stanowisko: słoneczne, półcieniste, cieniste; wilgotne, woda do 20 cm
wysokość: 90 cm
kwitnienie: V-VI

Odmiana kosaćca żółtego o jasnożółtych (maślanożółtych) kwiatach.

Iris pseudacorus 'Creme de la Creme' - Kosaciec żółty
rodzina: Iridaceae – kosaćcowate
stanowisko: słoneczne, półcieniste, cieniste; wilgotne, woda do 20 cm
wysokość: 90 cm
kwitnienie: V-VI

Interesująca hybryda kosaćca żółtego o kremowobiałych kwiatach z delikatnymi fioletowymi żyłkami. Może być uprawiany w wilgotnym miejscu w każdym ogrodzie (wymaga żyznego podłoża i słonecznego, stale wilgotnego stanowiska). Doskonale czuje się też posadzony w płytkiej wodzie podobnie jak popularny kosaciec żółty.

Iris pseudacorus 'Holden Clough' - Kosaciec żółty
rodzina: Iridaceae
stanowisko: słoneczne, półcieniste, cieniste; wilgotne, woda do 20 cm
wysokość: 60 cm
kwitnienie: V-VI

Kultywar kosaćca żółtego uzyskany w brytyjskiej szkółce Holden Clough w latach 70. XXw. Płatki z daleka sprawiają wrażenie dość ciemnobrązowych, w rzeczywistości są fioletowo-brązowo-żółte. Może być uprawiany w wilgotnym miejscu w każdym ogrodzie (wymaga żyznego podłoża i słonecznego, stale wilgotnego stanowiska).

Iris pseudacorus 'Seakrill' - Kosaciec żółty
rodzina: Iridaceae
hodowca: Jill Copeland, 2003
stanowisko: słoneczne, półcieniste, cieniste; wilgotne, woda do 20 cm
wysokość: 120 cm
kwitnienie: V-VI

Odmiana o kwiatach żółtych z wyraźną ciemną plamą u nasady płatków.

Iris pseudacorus 'Sun Cascade' - Kosaciec żółty
rodzina: Iridaceae
stanowisko: słoneczne, półcieniste; wilgotne, woda do 20-30 cm
wysokość: 80-120 cm
kwitnienie: V-VI

Ciekawa odmiana kosaćca żółtego o podwójnych, ciepło żółtych kwiatach. Osiąga wysokość trochę powyżej metra - niższy niż gatunek. Stanowisko wilgotne lub płytka woda, najchętniej pełne słońce.

Iris setosa 'Kirganune' - Kosaciec szczecinkowy
rodzina: Iridaceae - kosaćcowate
pochodzenie: Alaska, Kanada, Chiny
mrozoodporność: od 3
stanowisko: słoneczne, półcieniste; wilgotne
wysokość: 40-60 cm
kwitnienie: V-VI

Kosaciec szczecinkowy najlepiej czuje się na stanowisku stale wilgotnym. Pochodzi z północnych obszarów kuli ziemskiej - terytorium północnych Chin, Alaski i Kanady gdzie porasta mokradła i bagna. Kwiaty tej odmiany są nieduże, fioletowe.

Iris sibirica 'Butter and Sugar' - Kosaciec syberyjski
rodzina: Iridaceae – kosaćcowate
pochodzenie: kultywar (Currier McEwen, 1976)
mrozoodporność: strefy 4 do 9
stanowisko: słoneczne, półcieniste; wilgotne, płytka woda (tylko latem)
wysokość: 70 cm
kwitnienie: V-VI

Odmiana ‘Butter and Sugar’  kwitnie wiosną dwubarwnymi, dużymi i kształtnymi kwiatami: dolne płatki w kolorze ciepłej, maślanej  żółci, górne płatki białe. Jest to zdecydowanie najpopularniejsza obecnie odmiana o jasnych kwiatach.

Iris sibirica 'Cambridge' - Kosaciec syberyjski
rodzina: Iridaceae – kosaćcowate
pochodzenie: kultywar (Brummit, 1964)
mrozoodporność: strefy 4 do 9
stanowisko: słoneczne, półcieniste; wilgotne, płytka woda (tylko latem)
wysokość: 90 cm
kwitnienie: V-VI

Odmiana ‘Cambridge’  to odmiana o dość dużych, fioletowo-jasno-niebieskich kwiatach.

Iris sibirica 'Chartreuse Bounty' - Kosaciec syberyjski
rodzina: Iridaceae – kosaćcowate
pochodzenie: kultywar
mrozoodporność: strefy 4 do 9
stanowisko: słoneczne, półcieniste; wilgotne, płytka woda (tylko latem)
wysokość: 100-120 cm
kwitnienie: V-VI

Odmiana ‘Chartreuse Bounty’  kwitnie wiosną dwubarwnymi, dużymi i kształtnymi kwiatami: dolne płatki w kolorze zielonkawej bieli, górne płatki czysto białe. Kwitnie niezwykle obficie, jest zdrowa i niezawodna.

Iris sibirica 'Contrast in Styles' - Kosaciec syberyjski
rodzina: Iridaceae – kosaćcowate
mrozoodporność: strefy 4 do 9
stanowisko: słoneczne, półcieniste; wilgotne, płytka woda (tylko latem)
wysokość: 90 cm
kwitnienie: V-VI

Odmiana „Contrast in Styles” ma intensywnie fioletowe kwiaty z kontrastującym kremowym rysunkiem na dolnych płatkach. Kwiaty bardzo duże jak na kosaćca syberyjskiego. Odmiana żywotna, szybko przyrasta.

Iris sibirica 'Dawn Waltz - Kosaciec syberyjski
rodzina: Iridaceae – kosaćcowate
pochodzenie: kultywar (Marty Schafer&Jan Sacks, 1998)
mrozoodporność: strefy 4 do 9
stanowisko: słoneczne, półcieniste; wilgotne, płytka woda (tylko latem)
wysokość: 100-120 cm
kwitnienie: V-VI

Iris sibirica ‘Dawn Waltz’  to odmiana nowa. Dolne płatki są szerokie, lawendowe, żyłkowane z brązową plamą u nasady; górne jasnoróżowe. Za sprawą charakterystycznego pofałdowania płatków kwiaty sprawiają wrażenie pełniejszych.